Europa

Provinciale expertise in EU-programma's

De Vlaamse provincies hebben een sterk ontwikkelde expertise rond de EU-ontwikkelingsfondsen, die over meerdere programmaperiodes werd opgebouwd. Dit betekent dat ze alle ontwikkelingen van het cohesiebeleid van nabij hebben meegemaakt en zowel op het vlak van projectacquisitie als technische aspecten van de EU-subsidiedossiers een aanzienlijke meerwaarde betekenen voor alle projectpartners. Zowel in opmaak van de dossiers als in de uitvoeringsfase van de projecten zien we dat promotoren de deskundige begeleiding vanuit de provinciale contactpunten (zie verder) sterk appreciëren.

Daarnaast zorgen de provincies er mee voor dat er maximaal Europese middelen naar Vlaanderen vloeien dankzij de organisatie op provinciaal niveau van een toegankelijke eerstelijns informatie-, inspiratie- en begeleidingsfunctie, gecombineerd over verschillende programma’s. Bovendien zijn de provincies als bovenlokaal niveau met terreinkennis ideaal geplaatst om te zorgen dat deze Europese middelen ook op het juiste moment op de juiste plaats terechtkomen. Zo werd het SALK programma (Strategisch Actieplan Limburg in het Kwadraat), dat verantwoordelijk was voor het economisch herstel van Limburg na de sluiting van Ford Genk, grotendeels ontplooid dankzij de provincie. De provincies bieden bovendien de noodzakelijke begeleiding met kennis van zaken, die direct en frequent bereikbaar is en de inhoudelijke mogelijkheden van de verschillende programma’s weet te combineren.

De Vlaamse provinciebesturen bevinden zich op een kruispunt van een horizontale as (cross- sectorale integratie van beleidsdomeinen zoals klimaat, energie, water, ruimte maar ook het plattelands- en landbouwbeleid) en een verticale as (tussen de EU en Vlaanderen, en de steden en gemeenten). Op dit punt waken zij over de efficiëntie, kennis en verspreiding van EU-processen, zowel bij het aantrekken van de noodzakelijke projectfondsen van publieke, private en kennisactoren, als bij het verzamelen van de juiste en toegewijde projectpartners.

Vanuit hun bestaande ervaring en sterktes zorgen de Vlaamse provincies voor geïntegreerde provinciale contactpunten voor EU-programma's binnen elke provincie met als opdracht te informeren, te werven en te begeleiden. Deze provinciale contactpunten zijn brede en duidelijke toegangspunten tot de complexe EU programma's. De provinciebesturen nemen deze taken op zich voor verschillende EU-programma’s, zoals:

• Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en Interreg (in samenwerking met het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO));)
• Het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) (in samenwerking met de Vlaamse Landmaatschappij (VLM)/Vlaams Ruraal Netwerk)
• Andere thematische programma’s (in samenwerking met VLEVA)

De Vlaamse provinciebesturen zijn ervan overtuigd dat een sterke EU-werking leidt tot inhoudelijke en communicatieve synergiën en efficiëntiewinsten voor overheden, burgers en organisaties.

Organisatie en beheer van EU-programma’s

In samenwerking met de Vlaamse administratie, zetten de provincies hun uitgebreide expertise ook in in het uitvoeringsmodel van de verschillende programma’s als provinciaal contactpunt of als kracht binnen de programmasecretariaten en binnen de Vlaamse Technische Werkgroepen (TW’s; organen bestaande uit experten die projecten beoordelen en adviseren). Ze zetten deze expertise en betrokkenheid ook in voor een verdere optimalisering van de programma-uitvoering en het gebruik van eventuele territoriale instrumenten. Zo houden de provincies bijvoorbeeld mee de pen vast van de Vlaamse vertaling van het PDPO IV-programma en staan ze in voor de verdeling en het medebeheer van EFRO en Interreg.

Multi-level governance

De Vlaamse provinciebesturen onderschrijven met kracht de stelling dat het toekomstig cohesiebeleid in hoofdzaak een gebiedsgericht ontwikkelingsbeleid op lange termijn moet voorstaan. Dit verzekert de vertaling van het EU-beleid op maat van de lokale, bovenlokale en regionale noden.

Om de EU-structuurfondsen te gebruiken als ware katalysator voor het versterken van regionale ontwikkeling is een sterke interbestuurlijke samenwerking vereist. Rechtstreeks overleg tussen de drie bestuursniveaus in Vlaanderen over de belangrijkste besluitvormingsprocessen en opvolging van concrete dossiers is daarbij van cruciaal belang om de subsidiariteit en effectiviteit van de verschillende EU-programma’s te garanderen.

Communicatie naar de burger

Naast de duidelijke invulling van het partnerschapsbeginsel (zie bijlage), heeft de EU in de Vlaamse provincies ook het perfecte niveau gevonden om haar communicatienetwerk te verankeren. Verschillende Vlaamse provinciebesturen huisvesten immers een Europa Direct Informatie Centrum (EDIC), een gratis informatiecentrum over Europa, die het mogelijk maken om aan het brede publiek duidelijk te communiceren welke impact de EU heeft in de eigen regio. Op die manier helpen de provincies om de kloof tussen de EU en haar burgers te dichten en vervullen ze bijgevolg een cruciale democratische taak. De reden waarom de EDIC op provinciaal niveau worden gehuisvest, is omwille van de naar EU-normen perfecte schaalgrootte van de provincies voor deze functie, én omwille van de synergie tussen het EU-regionaal beleid en de gebiedsgerichte uitvoering daarvan.