Naar aanleiding van de Vlaamse- en Europese verkiezingen van 2019 ijveren de Vlaamse provinciebesturen voor bestuurlijke rust en stabiliteit, herwaardering van de bestuurlijke hoofdstructuur en interbestuurlijk overleg en samenwerking om het transversaal beleid te optimaliseren.
Samen één overheid
Naar aanleiding van de Vlaamse- en Europese verkiezingen van 2019 werd het VVP memorandum goedgekeurd. Onder het motto ‘Samen één overheid’ ijveren de Vlaamse provinciebesturen voor bestuurlijke rust en stabiliteit, herwaardering van de bestuurlijke hoofdstructuur en interbestuurlijk overleg en samenwerking om het transversaal beleid te optimaliseren.
In het kader van de Europese verkiezingen pleiten de Vlaamse provinciebesturen uitdrukkelijk voor een efficiënte samenwerking tussen gemeenten, provinciebesturen en de Vlaamse overheid. Enkel op deze manier kunnen de verschillende EU-doelstellingen behaald worden.
Concreet wensen de Vlaamse provinciebesturen de volgende prioriteiten ten aanzien van het nieuwe Europees Parlement en de nieuwe Europese Commissie en de nieuwe Vlaamse Regering voorop te stellen:
- Provinciale vertegenwoordiging in het Comité van de Regio’s (CvdR)
Het Verdrag van Nice bepaalde dat in het CvdR enkel vertegenwoordigers kunnen zetelen die in een regionaal of lokaal lichaam gekozen zijn of politiek verantwoording verschuldigd zijn aan een gekozen vergadering. De leden uit een land vormen samen de nationale delegatie, die een afspiegeling moet zijn van het politieke en geografische evenwicht in dat land. België heeft 12 zetels waarvan er 6 zijn voorbehouden voor Vlaanderen.
De Vlaamse delegatie bestaat echter enkel uit Vlaamse Volksvertegenwoordigers en lokale mandatarissen. De Vlaamse provinciebesturen pleiten daarom voor een provinciale vertegenwoordiging binnen het CvdR conform het politieke en geografische evenwicht van Vlaanderen.
- Cohesiebeleid voor alle regio’s
De betrokkenheid van alle regio’s en de verankering in de lokale beleidsvoering draagt bij tot de versteviging van het (politieke) draagvlak voor het cohesiebeleid en tot een grotere zichtbaarheid van de verwezenlijkingen van de EU. De Vlaamse provinciebesturen pleiten daarom voor een governance structuur van partnerschap.
- Gebiedsgerichte ontwikkelingsstrategie
De Europese Unie (EU) vraagt aan de lidstaten om lokale en bovenlokale overheden te betrekken bij alle fasen van de programmacycli. De Europese Commissie legt bijgevolg in haar voorstel de nadruk op locally-led development strategies en steunt daarbij de lokale en territoriale overheden om het beheer van de cohesiefondsen op zich te nemen.
Bovendien onderschrijven de Vlaamse provinciebesturen met kracht de stelling van de Vlaamse overheid dat het toekomstig cohesiebeleid in hoofdzaak een gebiedsgericht ontwikkelingsbeleid op lange termijn moet voorstaan. Hiermee wordt de vertaling van het EU-beleid op maat van de lokale, bovenlokale en regionale noden gewaarborgd.
- Subsidiariteit en multilevelgovernance.
De Vlaamse provinciebesturen pleiten voor een sterke interbestuurlijke samenwerking zodat de EU-structuurfondsen als ware katalysator kunnen dienen voor het versterken van de regionale ontwikkeling. Om de koppeling tussen de programmadoelstellingen en de lokale realiteit te behouden, dienen de uitvoerende besturen (NUTS-2) te worden betrokken in het bepalen van de thema’s in de cohesieprogramma’s post 2020.
Rechtstreeks overleg tussen de 3 bestuursniveaus in Vlaanderen over de belangrijkste besluitvormingsprocessen en opvolging van concrete dossiers is daarbij van cruciaal belang om de subsidiariteit en effectiviteit van de verschillende EU-programma’s te garanderen. De Vlaamse provinciebesturen ijveren daarom voor een samenwerkingsprotocol per programma tussen de bestuursniveaus. Het evenwichtig gebruik van de Geïntegreerde Territoriale Investeringsstrategie (GTI) of Integrated Territorial Investments (ITI) is een handig instrument voor het bevorderen van de subsidiariteit in de uitvoering van het cohesiebeleid.
- Versterkte grensoverschrijdende samenwerking
De Europese Commissie legt in haar voorstel nadrukkelijk de investeringsprioriteit bij de domeinen en gebieden waar de toegevoegde waarde van de EU het grootst is. Net als de Vlaamse overheid en het Europese Parlement zijn de Vlaamse provinciebesturen van oordeel dat het versterken van de territoriale samenwerking in de volgende programmaperiode hierbij noodzakelijk is.
De Vlaamse provinciebesturen menen dat de grensoverschrijdende programma’s een enorme Europese toegevoegde waarde leveren, doordat deze uitgaan van de endogene potentie van de afgebakende regio’s en zo de nationale grenzen doen vervagen in het licht van de economische ontwikkeling.
